کشف واژه

گر حکم شود که مست گیرند/ بررسی کلمه‌ مست

خوانش این متن سه دقیقه زمان می‌برد واژه‌ی مست ازکجا آمده؟ مست را در زبان سانسکریت matta می‌گفتند که چندی دگر مات را از آن بیرون کشیدند. در زبان اردو مست را «ناشه» می‌گویند که از ریشه‌ی ناس برابر با نابودی گرفته شده. پیداست که مست را به چم «مردن» از مات گرفته‌اند. پس در …

دشنام همی دهی؟ مرا باش!

دشنام

خوانش این کشف واژه دو دقیقه از زمان شما را پیش‌خرید می‌کند.   جدا از اولین قتل و نافرمانی در تاریخ ادیان، کدام اولین دیگر مستند است؟ اولین خنده، اولین گریه یا حتی اولین دشنام؟! هیچ‌کدام. نگارنده بر این باور است که دشنام دادن یا نفرین کردن شبیه به لم دادن روی بالشی از گل‌های …

پیتزا خوراکی با ریشه‌ای پارسی است

پزا

خوانش این کشف کلمه دو دقیقه از زمان شما را پیش خرید می‌کند. ریشه واژه «پیتزا» را بسیاری در ایتالیا می‌دانند. آیا این واژه ایتالیایی است؟ پارسی زبان گران‌مایه آگاه باش که این واژه را ما به اشتهای دنیا وام داده‌ایم. من مارال دوستی شما را در این امرداد زیبا به یک سفر زیبا فرا …

نگوییم مرداد، بگوییم اَمرداد

مرداد

خوانش این کشف کلمه درمورد امرداد دو دقیقه از زمان شما را پیش‌خرید می‌کند واژه اَمُردات و اَمُرداد (پهلوی)/ اَمِرِتات (اوستایی) از سه بخش درست شده است: (اَ + مَر + تات). اَ در زبان پارسی پیشوندی است که منفی کردن را بر گردن دارد + مَر از ریشه مصدری برابر با مرگ است + …

ریشه واژه قلم را بشناسیم

روز قلم مبارک

این کشف کلمه ۴ دقیقه از زمان شما را پیش‌خرید می‌کند.   چهاردهم تیر را روز قلم نامیده‌اند. به این دلیل گریزی داشته باشیم به ریشه این کلمه. به‌ترتیب کلمه، خامک (هخام) و قلم که عرب‌شده واژه کلمه است گردش کرده و به ما رسیده‌اند. قلم (کلم) در سانکسریت به شکل कलम kalama در معنای …

ریشه واژه جارو را بشناسیم

جارو

خوانش این یاددار یک دقیقه زمان شما را پیش‌خرید می‌کند جاروب که بعدها با حذف ب به جارو تبدیل شد از دو هجای جا و رو یا همان روب ساخته شده است. در نظر داشته باشید که این واژه در حذف ب هیچ شباهتی با واژه درب ندارد. درب به معنای دروازه بوده و با …

ریشه واژه بوسه را بشناسیم

بوسه

بوسه را می‌شناسیم. واژه‌ای دست و دل‌باز برای انتقال عاطفه، قدردانی، شهوت  یا هیجان. در این یاددار کوتاه با اصل و نسبش هم آشنا شویم. خوانش این یاددار یک دقیقه از زمان شما را می‎گیرد. َبوسه: اسم مرکب  از: بوس + ه (پسوند سازنده اسم) از مصدر بوسیدن در زبان پهلوی Būsītan واژه‌ای نام‌آوا است. …

باشندگان معماری

معماری

به بهانه روز معمار و عادت همیشگی آن‌ها به ریشه‌یابی این واژه بپردازیم. خواندن این مطلب ۳ دقیقه از زمان شما را ‌می‌گیرد. واژه معمار از ریشه عربی عُمَر گرفته شده است. عمر به معنای عمران، آبادی و معمار صیغه مبالغه به معنای آباد کننده است. در دهخدا آمده معمار یعنی بسیار عمارت کننده. چنانکه …

من خود آن سیزدهم؟ یا سیزده به در نحس نیست

نوروز در ایران و افغانستان آغاز سال نو محسوب می‌شود و در برخی دیگر از کشورها یعنی تاجیکستان، روسیه، قرقیزستان، قزاقستان، سوریه، عراق، گرجستان، جمهوری آذربایجان، آلبانی، چین، ترکیه، ترکمنستان، هند، پاکستان و ازبکستان تعطیل رسمی است و مردمان جشن آن را برپا می‌کنند. در مورد نوروز فراوان خوانده‌ایم. آیینی کهن که هم‌چنان آن را …